Ο Ορχομενός διατηρεί την αίγλη του και τη βυζαντινή περίοδο. Ο ναός της Κοιμήσεως της Θεοτόκου ή της Παναγίας της Σκριπούς, όπως μας πληροφορούν οι κτητορικές επιγραφές που σώζονται εντοιχισμένες στο μνημείο, κτίστηκε το 873/4 από τον βασιλικό πρωτοσπαθάριο Λέοντα, ο οποίος αν και δεν ταυτίζεται από άλλες πηγές υπήρξε ανώτερος αξιωματούχος και μέλος της αυτοκρατορικής αυλής της Κωνσταντινούπολης, ενώ διατέλεσε πιθανότατα στρατηγός του θέματος της Ελλάδας με έδρα τη Θήβα. Το μνημείο αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα μνημεία της Βοιωτίας και ένα από τα πιο γνωστά και πολυσυζητημένα κτίρια της μεσοβυζαντινής αρχιτεκτονικής γενικότερα. Χαρακτηριστικό του γνώρισμα αποτελεί η χρήση αρχαίων αρχιτεκτονικών μελών στην τοιχοποιία του, τα οποία έχουν τοποθετηθεί με ιδιαίτερη επιμέλεια και διακοσμητική διάθεση.