Ανυπέρβλητος και μεγαλειώδης στεκόταν, στην αρχαιότητα, ο ναός του πατέρα των θεών, Δία. Δέσποζε περήφανος στο κέντρο του ιερού άλσους, της Άλτεως, προσκαλώντας πιστούς, αθλητές και επισκέπτες να υποβάλλουν τα σέβη και τις προσφορές τους στο χρυσελεφάντινο άγαλμα του Δία, το οποίο είχε κατασκευάσει ο Φειδίας για να κοσμήσει το σηκό του μεγαλύτερου ναού της Πελοποννήσου. Η μυθική αρματοδρομία του Οινόμαου και του Πέλοπα, στεφανωμένη από τα φτερά της επίχρυσης Νίκης του Παιωνίου, αλλά και η σύγκρουση Λαπιθών και Κενταύρων, στο γάμο του Πειρίθου και της Δηιδάμειας, ξεδιπλώνονταν στις εναέτιες συνθέσεις του, ενώ σε καθεμία από τις δώδεκα μετόπες είχε δοθεί, με αριστοτεχνικό τρόπο, και από ένας άθλος του Ηρακλή, καθιστώντας το ναό του Διός ένα πρότυπο αρχιτεκτονικής και γλυπτικής του 5ου αιώνα π.Χ.